เมื่อสัปดาห์ก่อน ได้ถูกรับเชิญไปเป็นวิทยากรเรื่อง Mobile Financial Services ที่ GSMA Mobile Asia Expo 2014 ที่เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน Mobile Financial Services คือบริการทางการเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ ประกอบไปด้วยบริการทางการเงินที่คล้ายธนาคาร (ฝากเงิน ถอนเงิน และโอนเงิน) และบริการชำระเงิน

การหลอมรวมระหว่างธุรกิจธนาคารและธุรกิจโทรคมนาคมเป็นเรื่องที่ต้องจับตามองโดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศที่กำลังพัฒนา ได้มีตัวอย่างของบังกลาเทศ ฟิลิปปินส์ อินโดนีเซีย ฯลฯ ที่ Mobile Financial Services ได้กลายมาเป็นช่องทางหลักของประชากรในการเข้าถึงบริการทางการเงิน ปัจจัยที่สำคัญ คือประเทศเหล่านี้เข้าถึงบริการทางการเงินที่ต่ำและประชากรส่วนใหญ่ของประเทศไม่เคยมีแม้กระทั่งบัญชีเงินฝากของธนาคาร แต่ประเทศเหล่านี้กลับมีการเข้าถึงโทรศัพท์มือถือสูง และจำนวนสาขาของผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถือยังมีมากยิ่งกว่าจำนวนสาขาของธนาคารหลายเท่าตัว

รัฐบาลของประเทศเหล่านี้ จึงประกาศนโยบายสนับสนุนผู้ให้บริการโทรคมนาคมมีบทบาทสำคัญในการให้บริการทางการเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ เพื่อแก้ปัญหาการเข้าถึงบริการทางการเงินของประชากรส่วนใหญ่

ดับเบิลยูดับเบิลยูดีซี หรือ Apple Worldwide Developers Conference 2014 (WWDC 2014) พึ่งจะผ่านพ้นไปเมื่อหนึ่งสัปดาห์ที่ผ่านมา สำหรับผู้ที่คร่ำหวอดอยู่ในวงการเทคโนโลยีย่อมต้องทราบดีว่า WWDC เป็นหนึ่งในวาระแห่งปีที่สำคัญที่สุดในโลกเทคโนโลยี เนื่องจากเป็นการนำเสนอเทคโนโลยีที่ใหม่ล่าสุดของแอปเปิล โดยที่เทคโนโลยีเหล่านี้ได้มุ่งเน้นการนำเสนอสู่นักพัฒนาหรือโปรแกรมเมอร์ (Developers) และมิใช่เป็นการนำเสนอผลิตภัณฑ์สู่ผู้ใช้ขั้นปลาย (End Users) แอปเปิลต้องอาศัย Developers เหล่านี้ในการพัฒนาระบบนิเวศ (Ecosystems) เพื่อต่อยอดจากเทคโนโลยีที่ใหม่ล่าสุดของแอปเปิลให้เป็นประสบการณ์ที่สมบูรณ์แบบสำหรับ End Users

WWDC 2014 ได้เปิดตัว Swift ภาษาคอมพิวเตอร์ใหม่ของแอปเปิล และ HomeKit เทคโนโลยีสำหรับควบคุมเครื่องใช้ในบ้านผ่านไอโฟน Swift และ HomeKit เป็นเทคโนโลยีที่ใหม่ล่าสุด แต่การที่จะนำเสนอเป็นประสบการณ์ที่สมบูรณ์แบบสำหรับ End Users จำเป็นต้องอาศัย Developers ที่นำเทคโนโลยีเหล่านี้ไปพัฒนาต่อ ยกตัวอย่างเช่น Developers นำภาษา Swift ไปพัฒนาต่อเป็นแอพพลิเคชั่นบนไอโฟนที่มีความทันสมัยยิ่งขึ้นเพื่อให้ End Users ใช้งาน หรือ Developers นำ HomeKit ไปพัฒนาต่อเป็นแอพพลิเคชั่นบนไอโฟนที่ควบคุมเครื่องใช้ในบ้านหรือกระทั่งเครื่องใช้ในบ้านที่สามารถถูกควบคุมได้ด้วยไอโฟน

สำหรับ Developers แล้ว WWDC คือโอกาสที่จะเข้าถึงเทคโนโลยีที่ใหม่ล่าสุดได้ก่อนผู้อื่น ในขณะที่สำหรับแอปเปิลแล้ว WWDC คือโอกาสที่จะสร้าง Ecosystem ผ่าน Developers เหล่านี้

เป็นเหตุการณ์ปกติของทุกปี ที่นับจากเดือนนี้เป็นต้นไป จะเริ่มมีข่าวคราวที่เกี่ยวข้องกับไอโฟนรุ่นต่อไป ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว แอปเปิลจะมีการเปิดตัวรุ่นใหม่ของไอโฟน ในช่วงเดือนกันยายนของทุกปี ซึ่งในปีนี้ก็เช่นกัน ได้มีข่าวลือของ iPhone 6 ที่น่าจะเปิดตัวในช่วงเดือนกันยายนของปีนี้ โดยประเด็นที่ได้รับความสนใจสูงสุด สำหรับผู้บริโภคโดยทั่วไป ย่อมต้องหนีไม่พ้นขนาดของหน้าจอ ที่อาจมีการปรับเปลี่ยนเป็น 5.5 นิ้ว เมื่อเทียบกับ 4.7 นิ้วของไอโฟนรุ่นปัจจุบัน

แต่แท้ที่จริงแล้ว คุณสมบัติใหม่ ที่มองข้ามไม่ได้เป็นอันขาด โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สำหรับอุตสาหกรรมการเงิน ย่อมต้องหนีไม่พ้น เทคโนโลยีสื่อสารไร้สายระยะสั้น (Near Field Communication: NFC) ที่กำลังปฏิวัติอุตสาหกรรมการเงิน อยู่ทั่วทุกมุมโลก แต่แอปเปิลเป็นบริษัทสุดท้าย ที่เป็นผู้นำทางเทคโนโลยี แต่กลับมิได้อยู่ในกลุ่มผู้บุกเบิก ที่ยอมรับในเทคโนโลยีนี้

NFC เป็นเทคโนโลยีสื่อสารไร้สายระยะสั้น โดยมีระยะประมาณ 4 เซนติเมตร สำหรับอุตสาหกรรมการเงินแล้ว เป็นเทคโนโลยีที่ทำให้สามารถใช้สมาร์ทโฟนแทน บัตรเครดิต บัตรเดบิต บัตรเติมเงิน และกระทั่งเงินสด เพื่อความสะดวกสบายในการจ่ายเงิน โดยที่ผู้บริโภคอาจไม่มีความจำเป็นที่จะต้องพกพากระเป๋าสตางค์อีกต่อไป และสามารถจ่ายเงินได้โดยการยกสมาร์ทโฟนขึ้นสัมผัส ณ จุดขาย

หากพูดถึงนวัตกรรม ที่ในปัจจุบันกำลังได้รับความสนใจอย่างสูงสุด ในวงการเทคโนโลยีระดับโลก คงต้องหนีไม่พ้น Oculus Rift ที่เป็นการบุกเบิกเทคโนโลยี ของการเข้าสู่โลกเสมือนจริง (Virtual Reality) ซึ่งต้องจัดเป็นคลื่นใต้น้ำ ที่กำลังจะมามีความสำคัญในปลายปี 2014 และอาจทำให้ศูนย์กลางความบันเทิงที่ได้เปิดตัวใหม่ อย่างเช่น PS4 และ Xbox One ต้องถูกมองเป็นนวัตกรรมจากยุคก่อนหน้านี้ไปเลย เทคโนโลยีของ Oculus Rift คือการอาศัยแว่นตา (Goggle) ที่มีจอ LCD ขนาด 7 นิ้วสองจอ สำหรับตาแต่ละข้าง ในการให้ประสบการณ์สามมิติ (3D) ในระบบ HD กับผู้ใช้งาน ซึ่งเมื่อผู้ใช้งานหันศีรษะและมองไปตามองศาต่างๆ สภาพแวดล้อม 3D ที่ผู้ใช้งานเห็น จะปรับเปลี่ยนองศาตาม ทำให้ผู้ใช้งาน มีประสบการณ์ของโลกเสมือนจริง ผ่านประสาทตาและหู ในขณะที่เทคโนโลยี 3D ในปัจจุบัน ที่พบเห็นได้ตามโรงภาพยนตร์ และโทรทัศน์ Smart TV ทั่วไป อาศัยการฉายภาพซ้อน และการใช้แว่นตาเพื่อแยกภาพสำหรับตาซ้ายและตาขวา จึงทำให้ผู้ใช้งานเห็นภาพ 3D เฉพาะที่หน้าจอเท่านั้น แต่ไม่สามารถมีประสบการณ์ของ Virtual Reality ในรูปแบบของ Oculus Rift ได้

ภายในระยะเวลาไม่ถึง 2 ปี Oculus Rift สามารถระดมเงินทุนได้ 91 ล้านดอลลาร์ ซึ่ง 2.4 ล้านดอลลาร์ เป็นการระดมทุนด้วยวิธี Crowdfunding ผ่าน Kickstarter และนอกจากนั้น เป็นการระดมทุนภายใต้การนำของ Marc Andreessen ผู้ก่อตั้ง Netscape เมื่อ 20 ปีที่แล้ว และ Oculus Rift ยังได้แต่งตั้ง John Carmack ผู้โด่งดังจากเกมส์ Wolfenstein 3D, Doom และ Quake เป็นหัวหน้าผู้บริหารฝ่ายเทคโนโลยี (CTO)

วอทส์แอพพ์ อาจเป็นแอพพลิเคชั่นแรก ที่ทำให้คนไทยหลายคน ได้รู้จักถึง บริการในรูปแบบของเมสเซ็นเจอร์ ที่สามารถพูดคุยข้ามโครงข่าย และยี่ห้อของโทรศัพท์มือถือ ซึ่งหลายปีก่อนหน้านี้ มีบริการ บีบีเมสเซ็นเจอร์ ของ แบล็คเบอร์รี่ ที่เป็นบริการในรูปแบบที่คล้ายกัน แต่สามารถพูดคุยได้เฉพาะกับโทรศัพท์มือถือของแบล็คเบอร์รี่เท่านั้น สำหรับประเทศไทย แอพพลิเคชั่นในรูปแบบของเมสเซ็นเจอร์ ได้เป็นที่นิยมมาตลอด จนกระทั่งมีการพูดคุยว่า ยุคที่แข็งแกร่งที่สุดของ แบล็คเบอร์รี่ ในประเทศไทย เป็นผลจากความนิยมใน บีบีเมสเซ็นเจอร์ และเมื่อผู้ใช้งาน ได้เปลี่ยนมาใช้ วอทส์แอพพ์ ก็ได้ส่งผลสู่ยุคเสื่อมถอยของแบล็คเบอร์รี่ ในวงการเทคโนโลยีและโทรคมนาคม แอพพลิเคชั่นในรูปแบบของเมสเซ็นเจอร์ ถูกเรียกรวมว่า โอเวอร์เดอะท็อป หรือ โอทีที ซึ่งเป็นบริการที่ได้ประยุกต์ใช้ โมไบล์แอพพ์ บน สมาร์ทโฟน กับเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ในการให้บริการที่ไม่เพียงแต่จะสามารถทดแทนบริการพื้นฐานของโทรคมนาคม อย่างเช่น เอสเอ็มเอส และการพูดคุยด้วยเสียง แต่ยังสามารถให้บริการในรูปแบบที่เหนือกว่าบริการพื้นฐานของโทรคมนาคม ความโดดเด่นของ โอทีที คือการที่ วอทส์แอพพ์ ไม่จำเป็นที่จะต้องลงทุนโครงข่ายโทรคมนาคมของตัวเอง แต่สามารถให้บริการผ่านทุกโครงข่ายและยี่ห้อของโทรศัพท์มือถือ

อย่างไรก็ดี สำหรับประเทศไทย วอทส์แอพพ์ ก็มิใช่ โอทีที ที่มีการใช้งานอย่างแพร่หลายแต่เพียงแอพพลิเคชั่นเดียวอีกต่อไป ในปัจจุบัน ได้มี ไลน์ ของเกาหลี และ วีแช็ต ของ จีน ที่ได้รับความนิยม และอาจได้เข้ามาทดแทน วอทส์แอพพ์ ในบางกลุ่มเป้าหมายเป็นที่เรียบร้อยแล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ไลน์ ได้ประกาศจำนวนผู้ใช้ กว่า 30 ล้านคน ซึ่งเป็นจำนวนที่สูงกว่า จำนวนผู้ใช้ที่ 26 ล้านคน ในประเทศไทย ที่เฟซบุ๊คเคยประกาศ จนมีการพูดคุยกันว่า วอทส์แอพพ์ ได้สูญเสียตลาดของประเทศไทยไปแล้ว

ปลายปีที่ผ่านมา ประธานกรรมการบริหาร ของ คอมคาสต์ ผู้ให้บริการเคเบิลทีวีอันดับหนึ่งในสหรัฐ ได้กล่าวว่า อนาคตของทีวี ในอีก 5 ปีข้างหน้าจะมีการเปลี่ยนแปลงอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อนในรอบ 50 ปี อนาคตของที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ของทีวี คือการที่ผู้บริโภคทั่วโลกกำลังรับชมโทรทัศน์น้อยลง ในขณะที่จำนวนของครัวเรือนที่ไม่มีเครื่องรับโทรทัศน์เลย กำลังเพิ่มจำนวนขึ้นอย่างเป็นที่น่าตกใจ ผู้บริโภคยุคใหม่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศที่พัฒนาแล้ว ได้หันมารับชมโทรทัศน์ผ่านอินเทอร์เน็ต โดยอาศัยคอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน และแทบเล็ต ยิ่งไปกว่านั้น เนื้อหาที่ ผู้บริโภคยุคใหม่รับชม มีความเป็นออนดีมานด์และอินเทอร์แอคทีฟ ซึ่งแตกต่างโดยสิ้นเชิงกับเนื้อหาในรูปแบบเดิม ที่กำหนดเวลาตามช่องรายการ

สำหรับประเทศไทย ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดของโทรทัศน์ในรูปแบบใหม่คือ ยูทูป ที่ผู้บริโภคสามารถเลือกรับชมเนื้อหาอย่างออนดีมานด์ โดยที่สามารถเลือกรับชมเนื้อหาที่ต้องการได้ในเวลาที่ต้องการ และยังมีความเป็นอินเทอร์แอคทีฟ โดยที่สามารถมีปฏิสัมพันธ์กับสังคมออนไลน์และโซเชียลเน็ตเวิร์คต่างๆ นอกจากนี้ ผู้บริโภคยังสามารถรับชมยูทูปผ่านอินเทอร์เน็ต โดยอาศัย คอมพิวเตอร์ สมาร์ทโฟน และแทบเล็ต ดังนั้น นอกเหนือจากการรับชมเนื้อหาในเวลาที่ตนต้องการแล้ว ยังสามารถรับชมในสถานที่ที่ตนต้องการและผ่านอุปกรณ์ที่ตนต้องการอีกด้วย

เทศกาลตรุษจีนเป็นวันหยุดตามประเพณีของจีนที่สำคัญที่สุด สำหรับผู้ที่ติดต่อธุรกิจกับประเทศจีนต้องทราบดีว่าตรุษจีน เป็นงานเฉลิมฉลองที่ยาวที่สุด และสำคัญที่สุดในปฏิทินจีน ช่วงเวลานี้ การดำเนินธุรกิจกับประเทศจีนต้องมาหยุดชะงักลง และจะไม่มีการดำเนินต่อเนื่องอย่างเต็มรูปแบบเป็นเวลาเกือบสองสัปดาห์ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา จีนได้ก้าวเข้ามามีบทบาทที่สำคัญในแวดวงของธุรกิจเทคโนโลยี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาคการผลิต สินค้าเทคโนโลยีเกือบทั้งหมดในปัจจุบัน รวมถึงสมาร์ทโฟน แทบเล็ต โน้ตบุ๊ค ฯลฯ แม้จะใช้แบรนด์ของประเทศในสหรัฐ ยุโรป ญี่ปุ่น เกาหลี ฯลฯ แต่มักถูกผลิตจากโรงงานจีนในรูปแบบของ OEM หรือ ODM เทศกาลตรุษจีน จึงเปรียบเสมือนเป็นวันหยุดที่สำคัญของธุรกิจเทคโนโลยี ที่ต้องมีการวางแผนล่วงหน้า เพื่อไม่ให้การดำเนินธุรกิจในภาพรวมต้องมาสะดุดตาม

ประเทศจีนยังมีธุรกิจออนไลน์ที่มีความยิ่งใหญ่ แม้จะมีรากฐานมาจากความเป็นสตาร์ทอัพ ซึ่งรวมถึงบริการ โซเชียล เน็ตเวิร์ค เสิร์ชเอ็นจิน อีคอมเมิร์ซ ฯลฯ ในช่วงเวลาก่อนหน้านี้ ธุรกิจออนไลน์ของจีน อาศัยฐานประชากรจีน 1,300 ล้านคน เพื่อผลักดันการเติบโตของธุรกิจ แต่ปัจจุบันธุรกิจเหล่านี้เริ่มหาหนทางเข้าสู่ตลาดโลกและในบางส่วนได้เข้ามาแข่งขันให้บริการในประเทศไทยเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ธุรกิจออนไลน์ขนาดยักษ์ในประเทศจีน ได้แก่ เทนเซ็นต์ อาลีบาบา และ ไป่ตู้

เมื่อสองสัปดาห์ที่ผ่านมา การเปิดตัวของ Amazon Prime Air ที่ใช้อากาศยานไร้คนขับที่เรียกว่า โดรน ในการขนส่งสินค้า เพื่อสร้างระบบอีคอมเมิร์ซอย่างครบวงจร ได้สร้างความตื่นตาตื่นใจ จนเกิดเป็นไวรัลวีดิโอ ที่มีการส่งต่อและมีผู้เข้าชมเกือบ 15 ล้านคนบนยูทูบ และที่สำคัญ UPS บริษัทโลจิสติกส์ยักษ์ใหญ่ในสหรัฐ ได้ออกมาเปิดเผยว่า กำลังทำการศึกษาค้นคว้าเทคโนโลยีในรูปแบบที่คล้ายคลึงกัน เพื่อที่จะทดแทนการขนส่งสินค้าด้วยมนุษย์ การบุกเบิกของทั้ง Amazon และ UPS อาจเป็นจุดเริ่มต้นสู่ยุคใหม่ของอุตสาหกรรมไอซีที ที่จะมีการประยุกต์ใช้หุ่นยนต์ ซึ่งควบคุมผ่านไอซีที และสามารถทำงานทดแทนมนุษย์ เพื่อการปฏิบัติการอย่างอัตโนมัติ โดยจะเป็นการเปิดมิติใหม่ ที่ไอซีทีจะสามารถทะลุทะลวงโลกดิจิทัลออกมาเชื่อมต่อกับโลกจริง (Physical World) ซึ่งมีหุ่นยนต์ทำหน้าที่เป็นเครื่องจักรอัตโนมัติที่ทำงานแทนมนุษย์ (Mechanization)

แต่ถึงกระนั้น พัฒนาการของหุ่นยนต์ ที่เชื่อมต่อกับอุตสาหกรรมไอซีที ก็มิได้หยุดยั้งอยู่เพียง Amazon และ UPS เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ก็ได้มีข่าวคราวของการล่าซื้อบริษัทที่พัฒนาเทคโนโลยีหุ่นยนต์ โดย Google ซึ่งภายใน 6 เดือนที่ผ่านมา Google ได้เข้าซื้อถึง 8 บริษัทที่พัฒนาหุ่นยนต์ ล่าสุดคือบริษัท Boston Dynamics ผู้ผลิตเทคโนโลยีหุ่นยนต์ให้กับกองทัพสหรัฐ ซึ่งเป็นบริษัทที่แยกตัวออกมาจากมหาวิทยาลัย MIT ของสหรัฐ ในขณะที่เทคโนโลยีโดรนของ Amazon Prime Air เป็นหุ่นยนต์ภาคอากาศ ที่สามารถบินได้ ความโดดเด่นของ Boston Dynamics คือหุ่นยนต์ภาคพื้นดิน ที่ถูกจำลองมาจาก การเดิน การวิ่ง การกระโดด และการปีนป่าย ของสัตว์สองขา สัตว์สี่ขา และ สัตว์หกขา เพื่อที่จะสามารถบรรทุกน้ำหนัก และเดินทางผ่านภูมิประเทศชนิดต่างๆ จนรวมถึงสิ่งกีดขวาง ได้อย่างรวดเร็ว และปลอดภัย หุ่นยนต์ของ Boston Dynamics ล้วนถูกออกแบบมาให้มีความทนทาน เพราะมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนาเทคโนโลยีให้กับกองทัพสหรัฐ

นับจากการเปิดตัวของ iPhone เมื่อเจ็ดปีที่ผ่านมา สมาร์ทโฟนที่มีเทคโนโลยีระบุตำแหน่งเริ่มมีการใช้งานอย่างแพร่หลาย บริการที่ใช้เทคโนโลยีระบุตำแหน่ง (Location-Based Services) ต่างได้รับความสนใจและมีการลงทุนเพื่อพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ทั้งในส่วนของบริษัท Start Up เช่น FourSquare, Twitter และบริษัทยักษ์ใหญ่ระดับโลก เช่น Google, Apple, Amazon, Facebook ฯลฯ จากยุคแรกเริ่ม เทคโนโลยีระบุตำแหน่งได้อาศัยสัญญาณดาวเทียม (GPS) แต่เพียงอย่างเดียว ถึงแม้ GPS จะให้ความแม่นยำสูง ในระยะ 10 เมตร และมีพื้นที่ครอบคลุมทั่วประเทศ แต่กลับไม่สามารถใช้งานภายในสถานที่อาคารได้ ต่อมา ได้มีพัฒนาการเข้าสู่การใช้สัญญาณของโทรศัพท์มือถือเช่น 2G, 3G, 4G, LTE ฯลฯ เพื่อระบุตำแหน่ง ถึงแม้จะให้ความแม่นยำที่ต่ำ ในระยะ 500 - 1,000 เมตร แต่สามารถใช้งานจากภายในสถานที่อาคารได้ ทั้งนี้ สามารถระบุได้เพียงแค่ว่า อยู่ภายในอาคารใด เช่นว่า อยู่ภายในสยามพารากอน แต่ไม่สามารถระบุได้ว่า อยู่ที่ร้านค้าใดภายในอาคารนั้น เช่นว่า อยู่ที่สตาร์บัคที่ชั้นใต้ดินของสยามพารากอน ที่ผ่านมา บริการที่ใช้เทคโนโลยีระบุตำแหน่ง จึงมิได้มุ่งเน้นการให้บริการภายในสถานที่อาคาร แต่อย่างใด

อย่างไรก็ดี ธุรกรรมในการซื้อขายส่วนใหญ่ ล้วนเกิดขึ้นภายในสถานที่อาคาร การใช้เทคโนโลยีระบุตำแหน่ง จึงยังไม่ได้เกิดประโยชน์ต่อธุรกรรมการซื้อขายอย่างเต็มที่

สัปดาห์ที่ผ่านมา ได้มีโอกาสร่วมแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในหัวข้อ พฤติกรรมของผู้บริโภคในยุคดิจิทัล ของ"กรุงเทพธุรกิจทีวี" ประเด็นสำคัญที่ได้แลกเปลี่ยน คือพฤติกรรมของผู้บริโภคที่ได้เปลี่ยนแปลงไปในยุคดิจิทัล จากการที่มีสมาร์ทดีไวซ์ในยุคดิจิทัล ตัวอย่าง สมาร์ทโฟน แทบเล็ต หรือกระทั่งคอมพิวเตอร์ ที่ สามารถรับชมข้อมูลข่าวสารได้จากทุกที่และทุกเวลา ผ่านเทคโนโลยีอินเทอร์เน็ต ที่มี 3 จี, 4 จี, แอลทีอี, ไวไฟ ฯลฯ เป็นสื่อนำ

ความแตกต่างของเทคโนโลยีในยุคดิจิทัล คือการนำมาซึ่งทางเลือกและความเป็นอินเตอร์ แอคทีฟ มิติที่สำคัญของทางเลือก คือ เนื้อหา อุปกรณ์ สถานที่ และ เวลา สำหรับเนื้อหา ผู้บริโภคในยุคดิจิทัล สามารถเลือกชมเนื้อหาที่ต้องการได้ อย่างไม่มีขีดจำกัด เช่น ผู้บริโภคสามารถเลือกดูคลิปวีดิโอที่ต้องการผ่านยูทูบได้ โดยไม่ต้องคอยให้ช่องสถานีโทรทัศน์เป็นผู้คัดสรรรายการ ในอีกตัวอย่าง ผู้บริโภคสามารถเลือกอ่านบทความที่ต้องการ โดยค้นหาผ่านกูเกิล และไม่ต้องอาศัยหนังสือพิมพ์หรือสำนักพิมพ์เป็นผู้คัดสรรบทความ

สำหรับอุปกรณ์ ในยุคดิจิทัล ผู้บริโภคสามารถเลือกใช้ สมาร์ทดีไวซ์ เช่น สมาร์ทโฟน แทบเล็ต หรือกระทั่งคอมพิวเตอร์ ในการรับชมรายการ ในอีก 2 - 3 ปีข้างหน้า กว่า 50% ของประชากรในประเทศ จะเป็นผู้พกพาสมาร์ทโฟน นับวัน ประเภทของสมาร์ทดีไวซ์ ที่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ มีแต่จะเพิ่มจำนวนขึ้น สมาร์ทดีไวซ์ที่น่าสนใจในอนาคตอันใกล้ ได้แก่ สมาร์ททีวี และ สมาร์ทคาร์